📌 DİJİTAL ETİK VE İNTERNET GÜVENLİĞİ & DİJİTAL AYAK İZİ

DİJİTAL ETİK NEDİR?

Dijital etik, bireylerin dijital ortamda (sosyal medya, e-posta, oyun, mesajlaşma vs.) saygılı, sorumlu ve doğru davranışlar sergilemesi anlamına gelir.

✅ Dijital Etik Davranış Örnekleri:

• Başkalarının fikirlerine ve gizliliğine saygı göstermek
• İnternette hakaret, küfür ve tehdit içeren paylaşımlar yapmamak
• Kaynak belirtmeden içerik (fotoğraf, yazı, müzik) kullanmamak (telif hakkı)
• Yalan haber veya bilgi yaymamak
• Siber zorbalıktan uzak durmak

2. İnternet Güvenliği Nedir?

İnternet güvenliği, kişisel bilgileri ve dijital varlıkları tehditlerden koruma sürecidir.

🔐 İnternet Güvenliği İçin Alınabilecek Önlemler:

• Güçlü ve benzersiz şifreler kullanmak
• Bilinmeyen kişilerden gelen bağlantılara tıklamamak
• Kişisel bilgileri (TC kimlik no, adres, okul adı vb.) herkese açık paylaşmamak
• Antivirüs ve güvenlik yazılımları kullanmak
• Sosyal medya hesaplarını gizli konuma almak
• Dijital ayak izinin farkında olmak

3. Tehlikeli Dijital Davranışlar

• Siber zorbalık
• Kimlik hırsızlığı
• Dolandırıcılık mesajları
• Zararlı içerik paylaşımı
• Deepfake ve sahte bilgiler
• Oyun bağımlılığı ve kişisel verilerin paylaşımı

4. Ebeveyn ve Öğretmenlere Yönelik Tavsiyeler

• Çocuklarla açık iletişim kurun.
• İnternette geçirilen süreyi dengeleyin.
• Güvenli internet filtresi kullanın.
• Dijital medya okuryazarlığını destekleyin.
• Çocukların sosyal medya aktivitelerini yaşına uygun şekilde izleyin.

🎲 Arkadaşlarla Yapılabilecek Etkinlik Önerileri

🔸 1. Dijital Davranış Kartları

• Öğrencilere iyi ve kötü dijital davranışlar yazılı kartlar verilir.
• Hangi davranış etik, hangisi değil tartışılır.

🔸 2. Siber Zorbalık Rol Oyunu

• Öğrenciler gruplara ayrılır.
• Siber zorbalık durumları canlandırılır ve çözüm yolları üzerine konuşulur.

🔸 3. Güvenli Sosyal Medya Profili Tasarımı

• Öğrenciler hayali bir sosyal medya profili tasarlar.
• Nelerin paylaşılmaması gerektiği vurgulanır.

🔸 4. “Gizli Bilgi Avcısı” Oyunu

• Bireylere senaryolar verilir, hangi bilgiler kişisel tartışılır.

1. 💻 Dijital Ayak İzi Nedir?

Dijital ayak izi, internette gezinirken, sosyal medya kullanırken, mesaj gönderirken ya da bir web sitesine üye olurken bıraktığımız tüm dijital izlerdir.

🔍 İki türü vardır:

• Aktif Ayak İzi: Bilinçli olarak bıraktığımız izler (paylaşımlar, yorumlar, beğeniler vs.)
• Pasif Ayak İzi: Farkında olmadan sistemin topladığı veriler (IP adresi, konum bilgisi, çerezler vs.)

2. 📲 Dijital Ayak İzi Nerelerde Oluşur?

• Sosyal medya paylaşımları
• Google aramaları
• Ziyaret edilen web siteleri
• Online alışverişler
• Konum servisleri
• Mobil uygulamalar ve oyunlar

3. ❗️Dijital Ayak İzinin Önemi ve Riskleri

⚠️ Riskler:

• Kişisel verilerin kötü niyetli kişilerce ele geçirilmesi
• Kimlik hırsızlığı
• Siber zorbalık
• Gelecekteki iş/staj başvurularında olumsuz etkiler
• Dijital itibara zarar gelmesi

✅ Faydaları (Doğru yönetilirse):

• Dijital itibar oluşturmak
• İlgi alanlarını yansıtan bir online kimlik geliştirmek
• Profesyonel görünürlük sağlamak

4. 🔐 Dijital Ayak İzini Azaltmak İçin Öneriler

• Kişisel bilgileri paylaşırken dikkatli olun.
• Sosyal medya gizlilik ayarlarını kontrol edin.
• Bilinmeyen bağlantılara tıklamayın.
• Gereksiz uygulamalara izin vermeyin.
• Şüpheli e-posta ve mesajlara cevap vermeyin.
• Arama motorlarının çerez izlemelerini sınırlandırın.
• Gereksiz sosyal medya hesaplarını silin.
• Şifrelerinizi güçlü ve karmaşık oluşturun.

🎲 Etkinlik Önerisi: Dijital Ayak İzini Bul!

• Bireyler kendilerine ait sosyal medya hesaplarını ve arama motoru geçmişlerini inceleyerek dijital ayak izlerini belirler.
• Ardından, “Hangi izler olumlu? Hangi izler riskli?” soruları üzerinden tartışılır.
• Son olarak, bu izleri yönetmek için bireysel eylem planı oluştururlar.
• 🔍İşte dijital ayak iziniz karşınızda.