Akran Zorbalığının Sınav Başarısı Üzerindeki Etkisi

Kurs, sadece bilgi öğrenilen bir yer değil; aynı zamanda sosyal ilişkilerin kurulduğu, kimlik gelişiminin şekillendiği bir ortamdır. Bu süreçte öğrenciler, arkadaşlık ilişkilerinden büyük ölçüde etkilenir. Ancak bazen bu ilişkiler destekleyici değil, yıpratıcı bir hal alabilir. İşte bu noktada akran zorbalığı ortaya çıkar.

Akran zorbalığı; fiziksel, sözel, duygusal ya da dijital yollarla bir öğrencinin tekrarlayan biçimde zarar görmesi ya da dışlanmasıdır. Zorbalığa uğrayan öğrenci, yalnızca anlık bir üzüntü yaşamaz; bu deneyim, onun özgüvenini, motivasyonunu ve akademik performansını derinden etkiler.

Zorbalığın Görünmeyen Akademik Etkileri

Sınav başarısı yalnızca bilgiyle değil, psikolojik iyi oluşla da yakından ilişkilidir. Zorbalık yaşayan bir öğrencinin zihni, sürekli “tehdit” algısı altındadır. Bu durum beynin öğrenme süreçlerini doğrudan etkiler:
• Kaygı artar, dikkat azalır. Öğrenci ders sırasında odaklanmakta güçlük çeker.
• Kendine güven azalır. “Ben yapamam.” düşüncesi, sınav öncesi yoğunlaşır.
• Kursa karşı isteksizlik gelişir. Bu da ders tekrarını, katılımı ve performansı düşürür.
• Motivasyon kaybı yaşanır. Öğrenci artık başarılı olmak için değil, yargılanmamak için çabalar.

Uzun vadede bu süreç, öğrencinin sadece notlarını değil, kendilik algısını da zedeler. Zorbalığın etkisi, çoğu zaman sessizdir ama kalıcı olabilir.

Sınav Kaygısı ile Zorbalık Arasındaki Bağ

Zorbalığa maruz kalan öğrencilerde sınav kaygısı oranı diğerlerine göre belirgin şekilde yüksektir. Çünkü sürekli eleştirilen, dışlanan ya da alay edilen bir öğrenci, sınavı da benzer bir yargılanma alanı olarak görür.
“Yanlış yaparsam yine dalga geçerler.” düşüncesi, sınav öncesi zihinde dönüp durur. Bu durumda öğrenci yalnızca sorularla değil, içsel korkularıyla da mücadele eder.

Bu nedenle rehberlik sürecinde, sınav kaygısını azaltmaya çalışırken zorbalık öykülerini fark etmek çok önemlidir. Bazen düşük notun sebebi bilgi eksikliği değil, duygusal yorgunluktur.

Rehberlikte Denge Noktası: Güvenli Okul İklimi

Zorbalığın sınav başarısını olumsuz etkilediği durumlarda, çözüm yalnızca bireysel değil, sistemsel bir yaklaşımla mümkündür.
• Empati eğitimi: Öğrenciler, farklılıkları kabul etmeyi ve duygusal farkındalığı öğrenmelidir.
• Destekleyici öğretmen tutumu: Öğretmen, sınıfta küçük alayların bile normalleşmesine izin vermemelidir.
• Güvenli alan oluşturmak: Zorbalığa maruz kalan öğrencinin kendini ifade edebileceği, gizliliğin korunduğu ortamlar sağlanmalıdır.
• Akran destek programları: Bazı öğrenciler, zorbalığa karşı durmada en etkili gücü yine akranlarından alır.

Bu tür uygulamalar yalnızca sınav başarısını değil, öğrencinin psikolojik sağlamlığını da güçlendirir.

Başarı, Güvenle Başlar.

Akran zorbalığı, öğrencinin zihinsel enerjisini öğrenmeden alıp kaygıya yönlendirir. Bu nedenle akademik başarıyı artırmanın yolu, sadece çalışmayı değil; güvenli, destekleyici bir sosyal çevreyi de inşa etmektir.
Her öğrencinin potansiyelini gösterebilmesi için önce kendini güvende hissetmeye ihtiyacı vardır.

Unutmayalım; hiçbir sınav, bir öğrencinin ruh sağlığından daha önemli değildir. 🌿
Ve bazen bir öğrencinin başarısının arkasında, onu sessizce koruyan bir güven duygusu vardır.