Erteleme Davranışı ve Çözüm Yolları

Çoğu öğrenci sınavlara, projelere ya da ödevlere son anda hazırlanır. “Yarın kesin başlıyorum.” gibi düşüncelerle planlar sürekli ertelenir. Bu durum sadece öğrencilik hayatında değil, günlük yaşamda da karşımıza çıkan bir alışkanlıktır.

Erteleme, genellikle kişinin yapması gereken bir işi bilinçli olarak geciktirmesi anlamına gelir. Yapılacak işler ertelendikçe zaman daralır, stres artar ve verimli çalışma ihtimali azalır. Sonuç olarak kişi ya hedeflediği başarıya ulaşamaz ya da çok daha fazla stres yaşayarak işi tamamlamak zorunda kalır.

Ertelemenin Nedenleri Nelerdir?

Ertelemenin arkasında birçok psikolojik ve alışkanlık temelli neden olabilir. Bunlardan bazıları şunlardır:

• Mükemmeliyetçilik: “En iyi şekilde yapamayacaksam, başlamayayım.” düşüncesi, kişinin işi sürekli ertelemesine neden olur.
• Zaman yönetimi eksikliği: Ne zaman, ne kadar çalışılacağı planlanmadığında işler yığılır ve ertelenir.
• Motivasyon düşüklüğü: Kişi kendini yorgun, isteksiz ya da başarısız hissediyorsa, işe başlaması daha zor olur.
• Başarısızlık korkusu: Başarısız olma düşüncesi kişiyi hareketsiz bırakabilir.
• Dikkat dağınıklığı: Özellikle telefon, sosyal medya gibi etkenler zamanın nasıl geçtiğini fark ettirmeden işleri erteler.

Erteleme Davranışıyla Nasıl Başa Çıkılır?

Erteleme alışkanlığı tamamen yok edilemese de, kontrol altına alınabilir.

Bunun için bazı etkili yöntemler vardır:

Öncelikle, yapılacak işleri küçük ve ulaşılabilir parçalara ayırmak önemlidir. Büyük ve karmaşık görünen işler, bölündüğünde daha yapılabilir hale gelir. Örneğin, “Matematik çalışacağım.” yerine, “Bu akşam 10 soru çözeceğim.” demek daha motive edicidir.

Zaman sınırlaması da işe başlamayı kolaylaştırır. 25 dakika çalışıp 5 dakika ara vermek gibi teknikler, hem dikkat süresini artırır hem de işlerin daha düzenli ilerlemesini sağlar.

Dikkati dağıtan unsurlardan uzak durmak da gereklidir. Ders çalışırken telefonu sessize almak, sosyal medya bildirimlerini kapatmak ve çalışma ortamını sadeleştirmek verimi artırır.

Ertelemeyi azaltmanın bir başka yolu da kendini ödüllendirmektir. Küçük başarılar sonrası yapılan bir mola, izlenen kısa bir video ya da sevilen bir yiyecek, kişinin devam etme isteğini güçlendirebilir.

Son olarak, mükemmeliyetçiliği bir kenara bırakmak gerekir. Her şeyi en iyi şekilde yapmaya çalışmak, başlamayı zorlaştırır. Oysa önemli olan kusursuz olmak değil, elinden gelenin en iyisini yapmaktır.

Erteleme davranışı herkesin yaşadığı doğal bir durumdur. Ancak sürekli hale geldiğinde, hem akademik başarıyı hem de psikolojik sağlığı olumsuz etkiler. Bu nedenle işe küçük adımlarla başlamak, gerçekçi hedefler koymak ve zamanı doğru yönetmek gerekir.

Unutma, başladığın an aslında kazanmaya başladığın andır.

Şimdi değilse ne zaman?