Seligman’ın ABC Modeliyle Öğrencilerde Olumlu Düşünme Becerileri Geliştirme

Hayatın her döneminde karşılaştığımız olaylar bazen bizde olumsuz düşüncelere yol açabilir. Öğrencilik hayatında da sınavlar, ödevler, arkadaş ilişkileri ya da aile beklentileri stres kaynağı olabilir. Bu noktada Seligman’ın ABC Modeli bize düşüncelerimizi fark etmeyi ve daha olumlu bakış açıları geliştirmeyi öğretir.

ABC Modeli Nedir?
• A (Activating Event – Tetikleyici Olay): Bizde duygu ve düşünce uyandıran olaydır. Örneğin, sınavdan düşük not almak.
• B (Beliefs – İnançlar/Düşünceler): O olaya yüklediğimiz anlamdır. “Ben başarısızım” ya da “Bu not bir dahaki sefere daha çok çalışmam gerektiğini gösteriyor” gibi.
• C (Consequences – Sonuçlar): İnançlarımızın bizde oluşturduğu duygu ve davranışlardır. “Ben başarısızım” düşüncesi umutsuzluk getirirken, “Daha çok çalışmalıyım” düşüncesi motivasyon sağlayabilir.

Modelin Öğrenciler İçin Önemi

ABC Modeli, öğrencilerin karşılaştıkları olumsuz durumlarda duygularını yönetmelerine yardımcı olur. Olayların kendisi değil, o olaylara yüklediğimiz anlamın duygularımızı belirlediğini fark etmek çok önemlidir. Bu farkındalık, öğrencinin kendini çaresiz hissetmesini engeller ve daha yapıcı çözümler üretmesini sağlar.

Nasıl Uygulanabilir?
1. Olayı Belirle: Seni üzen ya da zorlayan durumu net bir şekilde yaz.
2. Düşünceni Fark Et: O olaya dair aklından geçen düşünceyi yakala.
3. Sonucu Gör: Bu düşüncenin sende hangi duygu ve davranışı doğurduğunu gözlemle.
4. Alternatif Düşünce Üret: Daha yapıcı ve gerçekçi bir bakış açısı geliştir.

Örnek Uygulama
• A: Matematik sınavından düşük not almak.
• B: “Ben bu dersi asla öğrenemem.”
• C: Motivasyon kaybı ve çalışmayı bırakma.

Alternatif düşünce: “Bu sınavda beklediğim notu alamadım ama eksiklerimi gördüm. Daha çok soru çözerek kendimi geliştirebilirim.”

Sonuç: Daha yüksek motivasyon ve öğrenmeye devam etme isteği.

Seligman’ın ABC Modeli, öğrencilerin olaylara farklı açılardan bakabilmesini sağlar. Olumsuz düşünceleri fark edip yerine daha olumlu ve gerçekçi düşünceler koymak, hem akademik başarıyı hem de psikolojik iyi oluşu destekler. Düzenli pratikle, öğrenciler bu beceriyi geliştirerek hem okulda hem de yaşamın diğer alanlarında daha güçlü adımlar atabilirler.